Kara paranın aklanmasına yönelik mücadele eden Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) bu ay sonunda yapacağı toplantıda, Türkiye’yi 2021’de aldığı gri listeden çıkarması bekleniyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan teyit ettiğimiz bilgiye göre, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, FATF’nin 28 Haziran’daki Genel Kurul toplantısına katılmak için Singapur’a gidecek. Göreve geldikten bir ay sonra ‘Türkiye’yi gri listeden çıkartmaya kararlıyız’ mesajı veren Şimşek’in bu ay sonundaki toplantıya katılacak olması, Türkiye’nin gri listeden çıkacağına yönelik beklentileri artırdı.
SİNYALLERİ VERİLDİ
Türkiye, gri listeden çıkmak için eylem planı yürütmüştü. Meclis’te kabul edilen kripto varlıklara yönelik kanun da bu hazırlıklardan bir tanesiydi.
FATF ise, 21-23 Şubat’ta Paris’te gerçekleştirilen Genel Kurul’unda ‘Türkiye’nin, kara para aklama ve terörizmin finansmanı konusunda belirlenen kriterleri büyük ölçüde karşıladığı sonucuna vardığını’ bildirmişti. O dönem bu karara yönelik açıklamalarda bulunan Şimşek, “FATF ülkemizin, kara para aklama ve terörizmin finansmanı ile mücadele sisteminin daha da güçlendirilmesi için oluşturulan Eylem Planı’nın tüm maddelerini tamamladığı kararına vardı. Böylece, ülkemizin gri listeden çıkışı sürecinde son aşamaya gelindi. Prosedür uyarınca FATF ekibi tarafından Türkiye’ye yapılacak ziyaret akabinde hazırlanacak değerlendirme raporu haziran ayındaki Genel Kurul toplantısında ele alınacak ve bu toplantıda ülkemize yönelik gri liste kararının kaldırılması bekleniyor” demişti.
FATF tarafından, Türkiye’nin gri listeden çıkmak için yürüttüğü çalışmaların yerinde teyidi için yapılması beklenen ziyaret ise geçen ayın ilk haftasında gerçekleşti. Bu ziyarette önemli ilerleme kaydedildiği belirtilirken, bu ilerlemenin ‘Türkiye’nin gri listeden çıkabileceği anlamına geldiğini’ ifade edildi.
Mehmet Şimşek
‘SERMAYE GİRİŞİNİ HIZLANDIRIR’
Peki, gri liste nedir ve neden önemli; Türkiye neden gri listeye girmişti ve gri listeden çıkılması ekonomiye nasıl bir katkı sağlayacak?
Bu soruların yanıtlarını madde madde şöyle derledik:
GRİ LİSTE NEDİR? FATF, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) bünyesinde 1989’da kurulan ve kara paranın aklanmasıyla mücadeleye ilişkin tavsiye ve kuralları belirleyen bir kurum. Gri liste de kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadeledeki stratejik eksiklikleri olan ülkeleri kamuya açık bir şekilde açıklandığı bir liste.
TÜRKİYE NEDEN LİSTEDE? FATF, kara paranın aklanması ve terörizmin finansmanını engellemede başarılı olamadığı için Ekim 2021’de Türkiye’yi gri listeye almıştı. Bir ülkenin gri listeye alınması demek, o ülkenin FATF tarafından özel izlemeye alınması demek.
LİSTEDE BAŞKA KİMLER VAR? Şu anda Türkiye’nin yanı sıra listede Bulgaristan, Hırvatistan, Burkina Faso, Suriye, Yemen, Tanzanya, Güney Afrika, Güney Sudan, Vietnam, Mozambik, Namibya, Nijerya, Filipinler, Senegal, Haiti, Jamaika, Kenya, Mali, Ürdün ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti de bulunuyor.
BİR DE ‘KARA LİSTE’ VAR: Yüksek riskli olarak tanımlanan ve kara listeye alınan üç ülke bulunuyor: Bunlar İran, Kuzey Kore ve Myanmar.
GRİ LİSTEYE ALININCA NE OLUYOR? Gri listeye alınan ülkeler, dış yatırım çekme sürecinde uluslararası otoriteler, kredi kuruluşları ve yatırımcılar nezdinde itibar kaybına uğruyor. IMF’nin bir rapora göre, gri listede olan ülkelerdeki sermaye girişlerinde büyük bir azalma meydana geliyor. Türkiye’de de özellikle 2023’te yabancı sermaye çıkışı, yabancı sermaye girişinden daha fazla olmuştu.
GRİ LİSTEDEN ÇIKINCA NE OLACAK? Ekonomi yönetiminin ve ’nın uyguladığı politikalara duyulan güvenin artması, son dönemde CDS’in düşmesi, kredi notunun yükseltilmesi ya da Türkiye’ye yönelik artan olumlu raporlamalarda kendini gösteriyor. Bu kapsamda ülkeye para girişi de artmaya başladı. Borsadaki yabancı payı yüzde 40’a yaklaştı, ciddi şekilde portföy yatırımı geliyor. Bunların üzerine gri listeden çıkılmasının, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye ilgisini artırması ve yabancı sermaye girişlerini hızlandırması bekleniyor.
